Federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit), Brussels burgemeester Philippe Close (PS) en de korpschefs van drie Brusselse politiezones hebben een pilootproject voorgesteld waarbij de mobiele crisisteams geestelijke gezondheidszorg versterkt worden, ter ondersteuning van de Brusselse politie. Er moet daarnaast ook een contactpunt komen voor politieagenten om bijstand te vragen.

De laatste jaren worden politieagenten in het Brusselse steeds vaker geconfronteerd met complexe situaties op het terrein, waarbij mensen met psychosociale problematieken, inclusief drugsproblematieken, voor overlast zorgen. Volgens de laatste cijfers van politiezone Brussel Hoofdstad/Elsene gaat het in 2022 om precies 1.607 oproepen voor interventies bij personen met een psychisch e aandoening, een stijging van 24 procent ten opzichte van 2020 en een stijging van 50 procent tegenover 2015.

Om die reden zijn de Brusselse politiezones, de stad en verschillende Brusselse ziekenhuizen al langer vragende partij voor extra middelen om met de problematiek om te gaan. Een lokale en geïntegreerde aanpak, waarbij de gezondheidssector in contact met de stad en de politie wordt gebracht, was volgens hen een deel van de sleutel tot een oplossing voor de situatie op het terrein.

"Wij pakken elk jaar 10.000 mensen op omwille van verstoring van de openbare orde", zegt korpschef van politiezone Brussel-stad/Elsene Michel Goovaerts. "Dat zijn er dertig per dag. Een groot deel van deze mensen kampt met een psychische stoornis en heeft niets strafbaars gedaan, zij horen niet thuis in een cel."

Op initiatief van Close hebben minister van Volksgezondheid Vandenbroucke en de stad Brussel de handen in elkaar geslagen om de politiediensten bij te staan op het terrein. Deze denkoefening resulteerde niet enkel in het versterken van de mobiele teams, maar ook in een centraal meldpunt voor politiediensten die met complexe situaties geconfronteerd worden.

De betrokken zones waar het pilootproject uitgerold en getest wordt, zijn politiezone Brussel-West, politiezone Brussel-Noord, en de politiezone Brussel-stad/Elsene. Niet toevallig de gebieden waar heel wat mensen te kampen hebben met psychische problemen. Denk maar aan de drugs- en armoedeproblematieken in en rond het Zuidstation, het Noordstation in de Brabantwijk, of de IJzerwijk in het centrum. Het pilootproject zal van start gaan op 15 december dit jaar.

Noodlijn en versterking mobiele urgentieteams

Concreet gaat het over de oprichting van een noodlijn voor politiediensten en een versterking van de mobiele urgentieteams van ziekenhuizen Saint-Luc, Brugmann en Sint-Pieters in het Brusselse. Deze mobiele teams, die vandaag 32 VTE's in dienst hebben, moeten in de toekomst in totaal 44 medewerkers tellen, een stijging van 12 VTE's.

Daarvoor wordt 1,7 miljoen euro op jaarlijkse basis uitgetrokken door het kabinet van Vandenbroucke. Deze investeringen kaderen binnen een ruimer budget voor mobiele crisisteams voor volwassenen over het hele land, goed voor 23 miljoen euro en 244 VTE's.

De stad Brussel zal 150.000 euro voorzien om politiemensen op te leiden om op voorhand bepaalde situaties te kunnen herkennen en te de-escaleren. Opvallend, want er zijn ook politiezones bij betrokken die niet tot de jurisdictie horen van burgemeester Close.

Indien de agenten zelf een bepaalde situatie niet kunnen de-escaleren, kan de politie de mobiele crisisteams op de hoogte brengen. Zij zullen de noodoproepen schiften van de minder urgente oproepen. Vervolgens wordt er een mobiel crisisteam op uitgestuurd dat moet helpen bij de-escalatie van overlast door mensen met psychische problemen. Ten slotte kan de persoon ook begeleid worden naar de zorg.

"Het is enkel door samen te werken en de nodige puzzelstukken samen te brengen dat je zulke uitdagingen in een grootstad kunt aanpakken", zegt minister Vandenbroucke. "In een grootstad heeft een psychologisch probleem vaak te maken met een ander probleem: een verslaving bijvoorbeeld, of dakloos zijn. Door onze mobiele crisisteams in Brussel nu te versterken en door samen te werken met een aantal Brusselse ziekenhuizen omringen we in dit pilootproject agenten met de nodige expertise."

"Dat we vandaag de krachten bundelen, is het bewijs dat samenwerken loont", zegt burgemeester Close. "Ik ben dan ook enorm tevreden dat de minister ingegaan is op mijn verzoek om onze agenten in zulke - vaak complexe - situaties te helpen", aldus de Brusselse burgervader.