"We zitten nog steeds volop in de vijfde golf van het coronavirus en de piek is voorlopig nog niet in zicht." Dat heeft viroloog Steven Van Gucht gezegd. Zowel maandag, dinsdag als woensdag zullen er meer dan 60.000 nieuwe besmettingen bevestigd zijn, "en het werkelijke aantal besmettingen ligt nog een veelvoud hoger".

Het recordaantal bevestigde besmettingen op een dag staat momenteel op 61.925, op maandag 17 januari. Het gemiddelde aantal besmettingen per dag is gestegen naar 31.780 in de week van 11 tot en met 17 januari, 34 procent meer dan de week ervoor. "De epidemie lijkt voorlopig nog verder te versnellen", stelde Van Gucht. Op 18 januari werden er voorlopig 59.164 besmettingen genoteerd, maar dat cijfer zal nog stijgen.

De grootste toenames zijn er momenteel bij kinderen en tieners, met een verdubbeling van het aantal besmettingen om de week. Zij zijn momenteel goed voor een derde van de geregistreerde besmettingen. Dat heeft ook te maken met het toegenomen aantal tests bij hen sinds de herstart van de scholen na de kerstvakantie. "We zien dat momenteel meer dan 80 procent van de Vlaamse scholen kampt met een kleine of grote uitbraak", aldus Van Gucht.

Een lichtpunt in de besmettingen is dat de cijfers bij de twintigers met 3 procent zijn gedaald tegenover een week eerder. De verspreiding van de omikronvariant begon eind december vooral bij hen. "Hopelijk is dit eerste teken van afname een voorbode voor afnames ook bij andere leeftijdsgroepen binnen een of twee weken."

Behalve de besmettingen zijn ook de ziekenhuisopnames aan het versnellen. De afgelopen week werden er dagelijks gemiddeld 255 mensen wegens COVID-19 in het ziekenhuis opgenomen, 39 procent meer dan een week geleden. In de ziekenhuizen liggen nu in totaal 2.736 COVID-19-patiënten (+34 procent).

Positief hier is dat "de ziekenhuiscijfers nog altijd in het meest optimistische scenario zitten en dat de situatie op dit ogenblik beheersbaar blijft" voor de ziekenhuizen, aldus de viroloog. Modellen geven volgens hem aan dat de ziekenhuispiek vermoedelijk eind januari of begin februari bereikt zal worden. 

Ook goed nieuws is dat de bezetting van intensieve zorg nog daalt. Daar liggen momenteel 367 coronapatiënten, 10 procent minder dan een week geleden. Ongeveer de helft van hen is niet gevaccineerd, klonk het. 

Van Gucht wees nog eens op de impact van vaccinatie. Zo is de sinds de start van de vaccinatiecampage in januari 2020 de verhouding tussen het aantal besmettingen en hoeveel mensen er in het ziekenhuis belanden, "geleidelijk en consistent afgenomen". Voor de vaccinaties werd 5 tot 8 procent van de besmette mensen in het ziekenhuis opgenomen, nu is dat gedaald tot minder dan 1 procent. En van diegenen die in het ziekenhuis worden opgenomen, belanden er ook minder op intensieve zorg: nu is dat ongeveer 11 procent, in de derde golf liep dat nog op tot 25 procent.

Nog volgens de viroloog verkleint vaccinatie ook de kans op overlijden. "In de periode 3 tot 16 januari hadden personen tussen 65 en 84 jaar drie keer minder kans op overlijden indien ze een basisvaccinatie hadden gehad, en maar liefst negentien keer minder kans op overlijden indien ze een booster hadden gehad."

"Het relatief mildere verloop van de vijfde coronagolf is te danken aan de opgebouwde immuniteit, en mogelijk ook aan het mildere karakter van de omikronvariant", aldus nog Van Gucht. Maar, zo waarschuwde hij, ook omikron kan ernstige en soms zelfs dodelijke ziekte veroorzaken. 

De voorbije week stierven er gemiddeld 22 mensen per dag aan de gevolgen van COVID-19, 13 procent meer dan de week voordien. Hier spelen onder meer de woonzorgcentra een rol, zo zeiden Van Gucht en zijn collega Yves Van Laethem. "Het aantal woonzorgcentrumbewoners op het totale aantal overlijdens is licht gestegen, van 10,8 naar 16,4 procent. Het aantal woonzorgcentra dat met een grote uitbraak - minstens tien gevallen - kampt, is gestegen van 4 naar 9 procent."

De beide virologen pleitten ervoor dat een coronabarometer, die vandaag op de tafel ligt van het Overlegcomité, vooral rekening moet houden met het aantal ziekenhuisopnames om te bepalen of maatregelen versoepeld kunnen worden of dat er verstrenging nodig is. Het totale aantal besmettingen vinden ze minder doorslaggevend.